NA BASHIR YAKUB -
Ni wangapi wamefanyiwa
utapeli katika harakati
za kununua viwanja
au nyumba. Ni
wangapi wamepata hasara
kubwa kutokana na
michezo ya utapeli iliyotamalaki
katika ardhi nchini.
Ni kesi ngapi
ziko mahakamani zinazohusisha
utapeli katika mauzo na
manunuzi ya ardhi.
Idadi ni kubwa mno na
huu ndio
ukweli.
Siku zote huwa tunasema
ni vigumu kujua
ukubwa na hatari
ya jambo hili
mpaka likukute au
limkute mtu wako
wa karibu. Lakini swali ni ikiwa
watu wamekuwa wakijifunza
kupitia wenzao ambao
wamekutwa na haya. Kama
na wewe bado hujajifunza
basi ni muhimu sasa kujifunza.
Mtu anauza ardhi
moja kwa watu hata
zaidi ya wanne
tofauti, mtu anauza ardhi
asiyokuwa yake huku
akijua kabisa sio ya
kwake, mtu anaghushi hati
au leseni ya
makazi kisha anauza
kiwanja au nyumba ya
mtu, kiongozi wa serikali
ya mtaa anashiriki kuuza
ardhi ya mtu huku akijua kuwa
juzi mtu mwingine
alinunua ardhi hiyohiyo, kwa
ufupi hali ni mbaya na
ni vema kusema
ili watu wachukue
tahadhari.
Wizara ya ardhi
imeshasema mara nyingi kuwa
moja ya sababu
kubwa inayopelekea watu
kutapeliwa katika manunuzi
ya ardhi ni
wanunuzi wenyewe kutozingatia
taratibu za kisheria
za manunuzi. Migogoro mingi
imezalika hapa.
Mara kadhaa tumewahi
kueleza kwenye makala mbalimbali namna
salama ya kununua
ardhi kwa kuepuka
utapeli. Zipo makala nyingi
ambazo zimeeleza hatua
za kufuata ili
uwe salama. Hata
hivyo leo kitaelezwa
kitu kingine ambacho
hakikuwahi kuelezwa. Ni namna ya kuhakiki
hati au leseni
ya makazi ili
kujua ikiwa ni halisi (original) au
feki kabla ya kununua
kiwanja au nyumba.
1.UHAKIKI ULIOWAHI
KUSHAURIWA.
Kabla ya kueleza
njia nyingine ya uhakiki
inayotakiwa kuelezwa leo hebu
tujikumbushe njia iliyowahi kuelezwa
katika makala zilizopita. Ni uhakiki
wa hati kwa
njia ya upekuzi rasmi( official search).
Tulisema kuwa kupitia
njia hii utaandaa
maombi kwenda kwa
msajili wa hati(Registrar of Title) ukitaka
kujua ikiwa nyumba /kiwan ja unachotaka
kununua kama kina mgogoro
au ikiwa kuna mtu
mwingine mwenye maslahi
juu yake.
Mgogoro ni kama
kuna zuio la
kifamilia( caveat), zuio
kutoka mahakamani na
mengine yanayofanana na
hayo. Na kuwapo
mtu mwingine mwenye
maslahi ni kama kiwanja au
nyumba hiyo kuwa imesimama kama
dhamana ya mkopo n.k.
Majibu ya vitu
vyote hivi utayapata utakapojibiwa maombi
yako ya upekuzi
rasmi ( official search).
2. UHAKIKI WA KUIJUA
HATI ORIGINAL.
Hili ndilo linaloshauriwa leo.
Ni uhakiki wa kujua
ikiwa hati ni
halisi au feki. Upekuzi rasmi(official search) ulioelezwa hapo
juu kazi yake
sio kuonesha uhalisi
au ubatili wa
hati bali husaidia
katika kujua taarifa/maudhui(
contents) za hati. Na
hii ni
kwasababu unapopeleka maombi
haya hairuhusiwi kuambatanishi
hati.
Ni kupitia njia hii ya
kuwasilisha hati halisi kwa
msajili unapoweza kujua
uhalisi au ubatili
wa hati. Basi unachotakiwa kufanya
ni kuchukua hati
ya kiwanja au
nyumba unayotaka kununua na
kuipeleka kwa msajili
wa hati. Kama
muuzaji hatokubali kukupa
hati ili ukaihakiki
basi muombe uongozane
naye akiwa ameishika
yeye mpaka kwa
msajili.
Lakini hautaenda hivyo
bali utafanya maombi
maalum ambapo siku
utakapokuwa unapeleka hiyo
hati utakuwa tayari
umepeleka maombi kwanza au iwe
siku hiyo ndio unapeleka
maombi pamoja na
hati kwa uhakiki. Pia unaweza
kuwatumia wanasheria katika
hili.
Msajili wa hati
anachokifanya ni kuchukua
hiyo hati mliyoileta
na kuikagua kwa kutumia
mfumo(system) ikiwa ni halali
na ikiwa kweli ilitolewa
na ofisi
yake. Ikiwa iko sawa
atathibitisha na kubariki
muamala wenu na
ikiwa si sawa pia atasema. Hakuna
namna ambavyo unaweza
kupewa hati feki
ikiwa ulipitia utaratibu
huu. Hata mabenki yanayokopesha
kwa kukubali dhamana
za hati hujiridhisha
kwa njia hii ili
kukwepa dhamana feki.
MWANDISHI WA
MAKALA HAYA NI
MWANASHERIA NA MSHAURI
WA SHERIA KUPITIA GAZETI LA JAMHURI
KILA JUMANNE.
0784482959, 0714047241bashiryakub@ymail.com
0 comments:
Post a Comment