JE WAJUA TANZANIA HAKUNA ANAYEMILIKI ARDHI MOJA KWA MOJA?.

NA  BASHIR  YAKUB  -

Ni  kweli ardhi  umenunua  kwa  hela  yako, ni kweli kiwanja  umetafuta  mwenyewe, ni kweli wewe  ni  Mtanzania  wala sio  mgeni,  lakini  pia  ni  kweli  ukubali  kuwa  ardhi  hiyo  unaimiliki  katika  kipindi  maalum  na  sio  moja  kwa  moja/milele.

Hapo  ulipo  unapoita  nyumbani  kwako  unapamiliki  kwa  muda  maalum na  sio  moja  kwa  moja  kama  unavyodhani. Tanzania  hakuna  anayemiliki  ardhi  moja  kwa  moja  bali  wote  tunamiliki  kwa  muda  maalum.

Hati  ya  kumiliki  ardhi uliyonayo  au  unayotafuta  kupata   hutolewa  kwa  muda  maalum. Hakuna  hati  ya  milele  isipokuwa  kila  hati  inacho  kipindi  chake.  

 Kipindi  kinapoisha  maana  yake  na  umiliki  wako umeisha.

Tutaona  ufanye  nini  kipindi  kinapoisha na athari  za kuacha  kufanya  ulichotakiwa  kufanya baada  ya  kipindi  kuisha.

1.MUDA  WA  HATI.

Kifungu  cha  32( 1 )( a ) cha  Sheria  ya  ardhi  sura  ya  113  kinasema  kuwa  hati  ya  kumiliki  ardhi  ardhi   inatolewa  mpaka  kipindi  kisichozidi  miaka  99.  Miaka  99  ndicho  kipindi  cha  mwisho  kabisa  cha  kumilikishwa  ardhi  wakati  kipindi  cha  kuanzia  kinaweza  kuwa  hata  mwaka  mmoja.

Hii  maana  yake  ni  kuwa  unaweza  kupewa umiliki  wa  miaka 10,  20,  Miaka  33, Miaka  66,  miaka  mitano  ilimradi  tu  kipindi  chako  kisizidi  miaka  99.  Kama  hujawahi  kulijua  hili  hebu  itizame  vizuri  hiyo  hati  uliyonayo  utaona imeandikwa  mda  ambao  itaisha. 

2.  NANI  HUTOA  MUDA  WA  HATI.       

Kamishna  wa  ardhi  ndiye  mwenye  mamlaka  ya  kupanga  muda wako  wa hati.  Ndiye  ataamua  hati  ya  umiliki  upewe  kwa  miaka  33,  66,  99 au  vinginevyo. 

Kamishna  hutoa  mda  kulingana   na  matumizi  ya  eneo  husika yaani  makazi,  biashara  n.k., kulingana na  mtu  anayeomba  mgeni  au raia, sera  ya  ardhi   ya  muda  husika.

3.  ATHARI  BAADA  YA   MUDA  WA  HATI   KUISHA.     

Hapa  ni  pa  muhimu  sana  kwa  wamiliki  wa  majumba  na  viwanja.  Muda  wa  hati  unapoisha  maana  yake  wewe  sio  mmiliki  tena. Haijalishi  ni  nyumba  yako  umejenga  na umekaa  miaka  na  miaka  na  familia.

Basi unachotakiwa  kufanya  ni  kuhakikisha  unaujua  muda  ambao  hati  yako  inaisha  na haraka  kufanya  utaratibu  wa  kuihuisha(renew).Ili kuhuisha  hati  utafanya  maombi  maalum  ili  upewe  muda  mwingine.  Usipofanya  hivi  basi  hati  yako  yaweza  kufutwa (revocation) na  hapo  hautakuwa mmiliki  tena.

4.  KWANINI   UMILIKI  UWE    WA  MUDA  MAALUM ?.     

Sababu  imeelezwa  kifungu  cha  4(1 )  cha  Sheria  ya  ardhi namba  4/1999. Kifungu  kinasema  kuwa  ardhi  yote  ni  mali  ya  umma  na  rais  ndiye  msimamizi  wake  mkuu.  Maana  yake  ni  kuwa  ardhi  si  mali  ya  yoyote  bali  mmiliki  wake  ni   umma  ambao  ni  Tanzania.    Tanzania  ndiye  mmiliki  wa ardhi  sio mimi  na wewe.

Mimi  na wewe   ni kama  tumepangishwa. Ndio  maana  unapewa  kwa  muda  maalum na  muda  huo  ukiisha  unatakiwa ukahuishe(  renew).  Ndio  maana  unailipia  kodi  ardhi.  Ndio  maana  Tanzania  ikitaka  kukuhamisha  ili  kujenga  barabara  au  mradi  wowote  wa  maendeleo  huwezi  kukataa  hata  ufanyeje.

Ndio  maana  ardhi  uliyonayo  ina  masharti  kwa  mujibu  wa  kifungu  cha  34 cha  sheria  ya  ardhi  ambayo  ukiyakiuka  ardhi  hiyo yaweza  kuchukulia  kuingia  mikononi  mwa  Tanzania  au  Tanzania  kumgawia  mtu  mwingine.

Kwa  ufupi  unachomiliki  sio  ardhi  bali  ni  haki  au  maslahi  ya  muda  fulani  katika  ardhi.  Mwenye  ardhi  ni  Tanzania  mimi  na  wewe  tunamiliki  haki  au  maslahi  fulani  yenye  ukomo  maalum  katika  ardhi  tulizonazo.  

MWANDISHI   WA   MAKALA  HAYA   NI   MWANASHERIA  NA  MSHAURI   WA  SHERIA  KUPITIA  GAZETI   LA  JAMHURI   KILA   JUMANNE.  0784482959,  0714047241bashiryakub@ymail.com