MWENYE NYUMBA ANA HATIA IKIWA MPANGAJI ANAHUSIKA NA DAWA ZA KULEVYA.

NA  BASHIR  YAKUB - 

Wenye  nyumba  hawako  salama  ikiwa  wapangaji  wao  ni  wahusika  wa  dawa  za  kulevya.  Ni  muhimu  kulijua  hili  ili  kujihadhari  na  kile  ambacho  kinaweza  kukuletea  madhara.  Sheria  mpya  ya  kupambana  na kuzuia  dawa  za  kulevya “The  Drug  Control and  Enforcement  Act,  No  5  of  2015”  imeeleza  kwa  mapana  uhusika  wa  watu  wa  kada  mbalimbali  katika  dawa  za  kulevya.

Tunachotakiwa  kujua  ni  kuwa  uhusika  haumlengi   tu  yule  mwenyewe  mhusika  halisi  bali  umeelekezwa  mbali  na  hata kufika  kwa  wenye  nyumba  au  wamiliki  wa  nyumba/eneo.

Pia  uhusiano  katika  sheria  hii  haumlengi  tu  mwenye  nyumba na  mpangaji  wake, bali pia  mwenye  nyumba  na  wale  walio  katika  nyumba yake  wawe watoto,  mke,  ndugu,  rafiki n.k.,  madhali  ni  watu  wako  katika  nyumba  yako  au  eneo  unalomiliki  basi watakuhusu  katika  hili  .

Hata  hivyo kabla  ya  kuona  hatia  ya  mwenye  nyumba/eneo   tutizame  kwanza  ni   vitu  gani   vinaitwa  dawa  za  kulevya  ili  kama  unajihadhari  ujue  lipi  la  kujihadhari  nalo.

1.NI  VITU  GANI  VINAITWA  DAWA  ZA  KULEVYA.

Sheria  ya  Kupambana  na  dawa  za  kulevya  inataja  aina  nyingi  mno  ya  vitu  ambavyo  imeviita  dawa  za  kulevya. Vipo  jamii  ya  kimiminika,  jamii  ya  unga,  jamii  ya  miti,  majani, mbegu  n.k.

Kifungu  cha  2   cha  sheria  hiyo  kinachosomwa  sambamba  na Schedule  ya 1  ya  sheria  hiyohiyo  kimeorodhesha  zaidi   ya  sampuli  100  ya  vitu  ambavyo  vinahesabika  kuwa   ni  dawa  za  kulevya hapa  Tanzania. Humo  imo  pia  bangi,  mirungi, cocaine, heroine, mandrax, morphine, cannabis  resin au  opium,coca  leaf, alphaprodine, etorphine n.k.

Ni  vigumu kuzitaja  kwa  Kiswahili  lakini  pia ni  vigumu  kuzitaja zote   kwa  kuwa  ziko  zaidi  ya  mia.  Muhimu  ni  kuwa  jihadhari  na  mienendo  ya  wapangaji au  wale  uliowaweka  katika  nyumba/eneo   lako.

Pia  ujue  kuwa  mirungi  nayo  ni  dawa  za  kulevya  tofauti  na wengi  wanavyodhani kuwa  ni  kiburudisho   cha  starehe  halali kama  ilivyo  sigara  au  vingine.

 2. HATIA  YA   MWENYE  NYUMBA  IKIWA   MPANGAJI  ANAHUSIKA  NA   DAWA  ZA  KULEVYA.

Kifungu  cha  19 ( 1 ) cha  sheria  hiyo kinakataza  mmiliki  wa  muda  au  wa  kudumu   kuruhusu  eneo  lake  kutumika  kwa  namna  yoyote  katika  shughuli   yoyote  ya  dawa  za  kulevya.

Mmiliki  wa  muda  anaweza  kuwa  muangalizi  wa  nyumba  labda  ameachiwa  jukumu  hilo  na  mmiliki  halisi au  anaweza  kuwa  mpangaji  aliyempangisha  mpangaji  mwingine( sublease).  Wote  hawa   wanaweza  kuwa  na  hatia  katika  kifungu  hiki.

Mmiliki  wa  kudumu   ndiye  mmiliki  halisi wa  nyumba/eneo.  Huyu  naye  anawajibika  katika  kifungu  hiki.

3.  VITU  GANI  USIRUHUSU  VIFANYIKE  KATIKA  NYUMBA/ENEO   LAKO.

Kifungu hicho    cha  19   kimeeleza  vitu  hivyo. Kinasema  maandalizi  yoyote   ya  shughuli  za  madawa  ya  kulevya  yasifanyike kwenye  nyumba/eneo  lako, matumizi  yoyote  kwa  mfano  kuvuta  bangi,  kujidunga, kunusa,  kulamba, au  kula. Kuuza  au  kununua. Kutumika  kama  eneo  la  kutengenezea dawa,   Kutumia  nyumba  kama  kituo  cha  kufukishia  dawa  na  aina  nyingine yoyote  ya  shughuli  hiyo.

4.  ADHABU  KWA  WENYE   MAENEO/NYUMBA.

Kifungu  cha  19( 2 ) kimeainisha  adhabu ya  faini  ya  Shilingi  zisizopungua  milioni tano  au  kifungo  kisichopungua  miaka  mitatu jela,  au  vyote  viwili.

Kwa  makala  haya  ni  vema  sana   kwa  wenye  nyumba kujihadhari na  shughuli   zinazofanywa  na  wapangaji  au  yeyote  anayekaa  katika   nyumba/maeneo   yao.  Usiseme  simo  na  hali  unajua  kinachoendelea,  kwa  mujibu  wa  sheria  hii  umo.

MWANDISHI   WA   MAKALA  HAYA   NI   MWANASHERIA  NA  MSHAURI   WA  SHERIA  KUPITIA  GAZETI   LA  JAMHURI   KILA JUMANNE.  0784482959,  0714047241bashiryakub@ymail.com