JE UNAFAHAMU SHERIA INAVYOSEMA KUHUSU NYUMBA/KIWANJA CHA WAKFU.

NA  BASHIR  YAKUB  -

1.WAKFU  NININI.

Sheria ya  Mirathi na  Usimamizi  Mali Sura  ya  352  ndiyo  sheria  inayoeleza  masuala  yote  ya  msingi  kuhusu   habari  nzima  ya  Wakfu. Kwa  mujibu  wa  sheria  hiyo kifungu  cha  140  Wakfu  ni  kutoa  mali  kulingana  na    sheria  za  kiislam  kwa  ajili  ya  dini, hisani  au  kwa  ajili  ya watu/mtu  wa  familia  fulani.

Suala  la  Wakfu  huenda  sambamba   na  suala  la  wadhamini.  Kwa  mujibu  wa  kifungu  hicho  wadhamini  ni  watu/mtu  ambaye  ndiye   hupewa  jukumu  la  kusimamia  mali  ya  wakfu.  

Kama  ni  nyumba  yenye  wapangaji  basi mtu  au  watu  hao  ambao  ni  wadhamini  ndio  watahusika  na  kukusanya  kodi  pamoja  na  mambo  mengine  yote  yanayohusu   nyumba. Na  kama  kuna  maendelezo  yoyote ya ukarabati  au  vinginevyo   hawa  ndio  watahusika.

2.  MAELEKEZO YA  MTOA  WAKFU LAZIMA YAFUATWE.

Siku  zote  mtoa  wakfu  hutoa  mali  kwa  malengo  maalum. Yaweza  kuwa  malengo  ya  kiimani  au  vinginevyo. Mtoa  wakfu  anapotoa  nyumba/kiwanja  kama  wakfu  hutoa  kwa  maelekezo  ya  namna  na  jinsi  kitakavyotumika. Kwa  namna  mtoa  wakfu  atakavyotoa  maelekezo  ndivyo  hivyo  inavyotakiwa  kuwa.

Ni  kosa  mali  ya  wakfu  kutumika   kinyume  na  maagizo  ya  mtoa  wakfu. Ikiwa  itatumika  kinyume  basi  kuwe  na  sababu  za  msingi  ambazo  zinalazimisha  hivyo. Ziwe  ni sababu  ambazo hakuna  namna  isipokuwa  ni  lazima kufanyika  hivyo. 

Kifungu  cha  150(  1  ) cha  sheria  ya  mirathi  na  usimamizi  wa  mali  kinasema  kuwa  matumizi  ya  mali  za  wakfu  ni  lazima  yazingatie  nia  na  malengo  ya  mtoa  wakfu.

Isipokuwa  kifungu  hicho  kinasisitiza  kuwa  nia  na  malengo  ya  mtoa  wakfu  yatafuatwa  tu  pale  ambapo   nia  na  malengo  hayo  yatakuwa  halali  kisheria. Ikiwa  mtoa  wakfu  ameelekeza  matumizi  ambayo   hayakubaliki  kisheria  basi  maelekezo hayo hayatafuatwa.  Lakini ikiwa  hayapingani   na  sheria  yoyote  basi  ni  sharti  kuyafuata.

3.   IFAHAMU  TUME  YA  WAKFU.

Kuna  chombo  cha  kisheria  kinaitwa  tume/bodi  ya  Wakfu  Tanzania ( Wakfu  Commission of Tanzania). Kazi  kubwa  ya chombo  hiki  ni  kusimamia  na  kuratibu  mali  zote  za  wakfu.  Wakfu  ili  uweze  kulindwa  na  sheria  hii  hutakiwa  kusajiliwa.  

Chombo  hiki  ndicho  kinachohusika  na  usajili.

Kifungu  cha  145( 6 ) kinasema  kuwa  mali  ya  wakfu  inatakiwa  kusajiliwa  ndani  ya  miezi  mitatu   tangu  iwe   mali  rasmi  ya  wakfu.  Pia  kamati   ya  wadhamini  ambayo ndiyo  inasimamia  mali  za  wakfu  nayo  hutakiwa  kusajiliwa  ndani  ya  miezi  mitatu  tangu  kuundwa  kwake. 

Pia mgogoro  wowote  unaotokana  na  mali  ya  wakfu   husuluhishwa  na  chombo  hiki.

4.  NINI  UFANYE   MALI  YA  WAKFU  INAPOTUMIKA  VIBAYA.

Wakati  mali  ya  wakfu  inapotumika  vibaya  au  kufujwa  basi  yeyote   mwenye maslahi anaweza   kuibua  malalamiko. Kifungu cha  146  cha  sheria  ya mirathi  na  usimamizi  mali   kinasema  kuwa  malalamiko  yatapelekwa   kwenye  tume/bodi  ya  Wakfu.

Lakini  pia  kifungu  hichohicho  kinatoa  mamlaka  kwa    tume  yenyewe   kuchukua   hatua   hata  kama  hakuna  mtu  aliyelalamika.  Tume  itachukua  hatua  mara  moja  itakapoona  mali  ya  wakfu  inatumika  kinyume  na  malengo  ya  mtoa  wakfu  au kuna  ufujaji   wowote unaofanywa.

Kifungu  hicho  kinasema  kuwa  tume/bodi itafanya  uchunguzi na  ikigundua  kuwa  kuna  mambo  hayako  sawa  katika usimamizi  wa  wakfu  basi  inaweza  kuichukua  ile  mali  ya  wakfu  na  kuiweka  chini  ya  usimamizi  wake  au  kuteua  wadhamini  wengine  ili  kusimamia  vyema  mali  hiyo.

Yapo  mengi  kuhusu  wakfu  lakini  kwa  leo  ni  hayo.

MWANDISHI   WA   MAKALA  HAYA   NI   MWANASHERIA  NA  MSHAURI   WA     SHERIA  KUPITIA  GAZETI  LA  SERIKALI   LA   HABARI   LEO  KILA  JUMANNE  , GAZETI  JAMHURI   KILA  JUMANNE  NA  GAZETI  NIPASHE  KILA  JUMATANO.      0784482959,        0714047241              bashiryakub@ymail.com