KISHERIA MATUNZO KWA MWANAMKE HUENDELEA KUTOLEWA HATA BAADA YA KUTENGANA NAYE.

NA  BASHIR  YAKUB-

Suala   la  matunzo  haliishi  tu kwa  mtoto/ watoto.  Wengi  wa  wanaume wamekuwa  wakipendelea  kuwajibika  kwa  kutoa  matunzo  ya  watoto  na  kumuacha  mwanamke.  Jambo  hili  si  sawa  na  halikubaliki  kisheria. Ni  vema  kufahamu    kuwa  suala  la matunzo  kwa  mwanamke  limegawanyika   mara  nne.  Kwanza   kuna  matunzo  kipindi  ambacho  ni  cha  ndoa  ambapo  hakuna  mgogoro  wowote  baina  ya  wanandoa. Pili  kuna  matunzo  kwa  mwanamke  kipindi  ambacho  wanandoa  wanakuwa  wametengana  lakini  hawajatalikiana.  Tatu   kuna  matunzo  kwa  mwanamke   kipindi   ambacho   kuna mgogoro  wa  familia mahakamani,  na   nne  matunzo  kwa  mwanamke  kipindi  ambacho  talaka  imekwishatolewa.

1.MATUNZO  YA  MWANAMKE   WAKATI  WA  NDOA.

Hiki  ni  kipindi  ambacho   ndoa  huwa  inaendelea   vyema  bila  kuwapo  kwa  mgogoro  wa  aina  yoyote  ambao  unaweza  kutishia  uwepo  wa ndoa  hiyo.  Katika  kipindi  hiki   mwanaume ana  wajibu  wa  kisheria  kutoa  matunzo  kwa  mke  wake. Hii  ni  kwa    ndoa  zote   yaani  zile  za  kimila, kiserikali,  kidini  ikiwemo  ile  ya  kuishi  wote  kwa  zaidi  ya  miaka  miwili ( presumed  marriage). Mwanaume  yeyote  ambaye  anaishi  na  mwanamke  katika  ndoa  mojawapo  kati  ya  hizi  basi  huyo  anawajibika   kutoa  matunzo  kwa    mwenza  wake.

2.MATUNZO   KWA  MWANAMKE   KIPINDI  AMBACHO  AMETENGANA  NA MME  WAKE.

Kisheria   kuna  tofauti  kubwa  kati  ya  kutengana  na  kutalikiana.  Kutengana  ni  kutengana  na  inaweza  kuwa  waliotengana   wanaishi  nyumba  moja  lakini  vyumba tofauti  au   vitanda  tofauti.  Lakini  pia  inawezekana  waliotengana  wakawa  wanaishi  nyumba  tofauti  na  sehemu  mbali  kabisa.  Huku  kote ni  kutengana  wala  sio  kutalakiana au  kuachana. Kwa  hiyo  wanaume walio  katika  kipindi  cha  kutengana  na  wake  zao   wanawajibika  kutoa  matunzo  kwa  wanawake  hao.  Hii  ni  kwa  mujibu  wa  sheria  wala  si  vinginevyo.  Haki  ya  mwanamke  kutunzwa  inabaki  palepale  japo  hukai  nae  chumba  kimoja,  hauli  chakula  chake, haukai nae  nyumba  moja, na  wala  hamshirikiana   chochote.  Hii  ina  maana  kuwa  kutoshirikiana  naye  katika  haki    yoyote  ya  ndoa hakuondoi  wajibu  wa  kisheria  wa   kutoa  matunzo  kwa  mwanamke  huyo.  Katika  kipindi  hiki  cha  kutengana ni  makosa  kukataa  kumtolea  matunzo  mwanamke.

3.MATUNZO   KWA  MWANAMKE  KIPINDI  AMBACHO  KUNA  MGOGORO  WA  KIFAMILIA   MAHAKAMANI.

Baadhi  ya  wanaume  hukataa  kuendelea  kutoa  matunzo  kwa  mke   hasa  pale   ambapo  mwanamke  amekimbilia mahakamani  kutafuta  haki  zake  za  kifamilia.  Lazima  ieleweke  kuwa   katika  kipindi  ambacho  mwanamke  amefungua  kesi  bado   anakuwa  yupo  katika  ndoa  na  hivyo  anastahili  haki  ya  matunzo  kama  mwanamke.  Kufungua  kesi  hakuondoi   haki  ya  matunzo   hata  kama  hiyo  kesi  aliyefunguliwa  ni  mwanaume.  Mwanaume  anatakiwa  kuendelea  kutoa  matunzo  ya  mwanamke  huyo  mpaka  mahakama  itakaposema  vinginevyo.

4.KUTOA  MATUNZO  KWA  MWANAMKE  AMBAYE   AMEPEWA  TALAKA.

Matunzo  ya  aina  hii  sio  haki  ya  moja  kwa  moja( automatic right). Ni  haki  ambayo  hutolewa  na  mahakama  baada  ya  kuzingatia  mambo  ya  msingi  baada  ya  talaka.  Kimsingi  talaka  inapotolewa  haki  zote  za  ndoa  hufa  ikiwemo  ya  matunzo  kwa  mwanamke.  Pamoja  na  hayo  mahakama  hata  baada  ya  talaka na  haki  ya  matunzo  kufa  inaweza  kuamuru  haki  hiyo ya  matunzo  kwa  mwanamke  kuendelea  baada  ya  kuzingatia   mambo  kadhaa  ya  msingi. Hata  hivyo  haki  hii  haiwezi  kudumu  kwa  muda  mrefu   hata  kama  itakuwa imetolewa na  mahakama. Mahakama  hutoa  haki  hii   kwa  muda  tu.

5 . MWANAMKE  AFANYE  NINI  IWAPO  MWANAUME  HAMTOLEI   MATUNZO.

Moja,  mwanamke aende  ustawi wa  jamii  ulio  karibu  naye  na  pili  anaweza  kufungua shauri  mahakamani.  Pia  fidia  hutolewa  iwapo   kuna  muda  ambao  mwanaume  hakutoa  matunzo  huko  nyuma.

MWANDISHI   WA   MAKALA  HAYA   NI   MWANASHERIA  NA  MSHAURI   WA  SHERIA  KUPITIA  GAZETI  LA  SERIKALI   LA   HABARI   LEO  KILA  JUMANNE  , GAZETI  JAMHURI   KILA  JUMANNE  NA  GAZETI  NIPASHE  KILA  JUMATANO.    0784482959,        0714047241              bashiryakub@ymail.com

                                           TANGAZO   MUHIMU                                                

VIWANJA     NA     NYUMBA          ZINAUZWA.

-WANASHERIA   WETU   WATAKUANDALIA   MIKATABA  YOTE  BURE  NA                    KUKUSIMAMIA  MPAKA   MANUNUZI    YAKAMILIKE   BURE.

-UHALALI   WA  NYARAKA   NA   UMILIKI   UMETHIBITISHWA  NA   WANASHERIA     WETU.

-UTAPEWA  MTU  WA  KUKUSAIDIA  KUFANYA  TRANSFER   KWA  HARAKA                 BURE.

-IKIWA   UTATOKEA   MGOGORO  NDANI   YA  MWAKA  TANGU  TAREHE  YA              MANUNUZI    UTAPEWA   WAKILI   WA   KUSIMAMIA  MGOGORO    BURE

                                                        0784482959.

 KUONA   BOFYA  HAPO  JUU    MWANZO  WA   BLOG.