JE WAJUA KUFUNGA NDOA NA MWANAMKE AMBAYE HAJAPEWA TALAKA NI KOSA LA MIAKA 3 JELA ?.

NA  BASHIR  YAKUB - 

Mwanamke  ameachwa  na  mume  wake  wa  zamani.  Lakini  hajamuacha  kisheria.  Hakumpa  talaka  isipokuwa  waliachana  tu  kila  mtu  akaendelea  na  maisha  yake tena  kwa  muda  sasa.  Wewe  umekutana  na  huyo  mwanamke  na  umeanzisha  naye  mahusiano.  Umeanza  kuishi  naye  au  umeamua  kabisa  kumuoa.

Ulimuuliza  kuhusu  mahusiano  yake  ya  zamani   akakueleza  bila  kukuficha  yaliyomsibu.  Na wewe  ukaona  kwa kuwa  tayari  hayuko  na  huyo  mume  wake  wa  zamani  kwa  muda  mrefu  au  muda  kiasi    basi  haina  shida. Kitu  cha  msingi  kwako   ulichozingatia  ni  kuwa   hawa  watu  hawako   wote  tena  kwa  maana  mahusiano  yao  waliyasitisha.

Je  sheria  inasemaje  kuhusu  hali  hii.  Je  kukaa  na  mwanamke  wa  namna  hiyo  kwa  maana  ya  kuishi  naye  bila  ndoa,  au  kuishi  naye  kwa  ndoa  au  kuwa  naye  katika  mahusiano  bila  kuishi  naye  kumezungumziwaje   na  sheria.  Je  uko  salama.  Je  hakuna  lolote  linaweza  kukutokea   likakusababishia  usumbufu,  gharama,  na   kurehani  mustakabali  wa  maisha  yako.  Je  nini  ufanye  ikiwa  umo  katika  hali  kama  hiyo.

Haya  na  mengine  yataelezwa  hapa  chini. Sura  ya  29 ya  sheria  ya  ndoa  ,  iliyorekebishwa  mwaka  2010   itatupatia  majawabu  ya  maswali  haya.

1.NI  WAKATI  GANI  NDOA  HUHESABIKA  IMEVUNJIKA.

Ndoa  ni  zao  la  sheria  na  kufa  kwake  hufa  kisheria. Ndoa  haivunjiki  isipokuwa  taratibu  za  kisheria  zimefuatwa.  Ndoa  inaweza  kuvunjika  kwa  kifo  cha  mmoja  wana  ndoa,  kwa  kupotea  kwa  mda  mrefu  na  kuihisiwa  kufa  kwa  mmoja  wa  wanandoa( presumption  of  death), lakini  pia  ndoa  hufa/huvunjika  kwa  talaka.

Kama   mojawapo  ya  hayo  juu  halijajitokeza  ndoa  hiyo  bado  inaishi.  Kwahiyo  mwanaume  unatakiwa  kujua  kuwa  mwanamke  uliyemuoa  au  unayeishi  nae  bila  ndoa  au  uliye naye  tu  katika  mahusiano  ya  kawaida  ,  ikiwa hapo  awali  alikuwa  katika  ndoa   na  mojawapo  ya  yaliyotajwa  hapa  juu  hayajatokea  basi  mwanamke  huyo  ndoa  yake  bado  inaendelea.  Hapo  badae  itaelezwa  hatari   kubwa zinazokukabali .

2.    JE  KUTENGANA  NI  TALAKA.

Unaweza  kudhani  kuwa  uko  salama  kwasababu  una  uhakika   mwanamke  uliyenaye  ametengana  na  mme  wake  wa  mwanzo  na  hivyo  wewe  uko  salama. Kisheria  kuna  tofauti  ya  kutengana  na kuachana/kutalikiana.  Kutengana  sio  talaka.  Talaka  ni  talaka  mpaka  itolewe  kwa  mujibu  wa  sheria.

Pia  kutelekeza  sio  kuachana/talaka.  Watu  wanaokuwa    wametengana  au  wametelekezana  bila  talaka  fahamu  kuwa  watu  hao  kisheria  bado  ni  wanandoa.  

3.  KIFUNGO  CHA  MIAKA  3.

Kifungu  cha  152 ( 1) cha  sheria  ya  ndoa   kinakifanya  kitendo  cha  kufunga  ndoa  na  mwanamke  ambaye  bado  ndoa  yake  haivunjwa  kisheria  kuwa  kosa.  

Kifungu  kidogo ( 1 )  na ( 2 ) kinasema  kuwa  mme  aliyemuoa  mke  huyo  na  mke mwenyewe  aliyeolewa  wote  kwa  pamoja  wanahesabika  kutenda  kosa  hili.  Na  kifungu  kidogo  cha  ( 3 )  kinasema  kuwa  hao  wote  wawili  wakithibitika  kutenda  kosa  hilo  basi  adhabu  yao  ni  kifungo  kisichozidi  miaka  3  jela.    

Lakini  pia  kifungu  kidogo  cha ( 4 )  kimemuingiza  kila  mtu  ambaye ameshiriki  kwa  namna  moja  ama  nyingine  katika ndoa  hiyo  kuwa  ametenda  kosa  na  adhabu  yake  kuwa  kifungo  kisichozidi  miaka  mitatu  kama  ilivyo  kwa  wahusika  wakuu.

Kwa  ujumla hili   linahesabika  ni  kosa  la  mwanamke  kuolewa  mara  mbili  na  wanaume  wawili  tofauti  kwa  wakati  mmoja(Polyandry).

Aidha  kuishi  naye  tu  bila  kumuoa  mwanamke  ambaye  ndoa  yake  haijavunjwa  kisheria au kuingia  naye  katika  mahusiano  ya  kimapenzi   bila  kuishi  naye,  ni  kosa  la  zinaa( adultery) . Sheria  yetu  inatambua kosa  la  zinaa. Kifungu  cha  72  cha  sheria  ya  ndoa kinatoa  adhabu ya  kulipa fidia  kwa atakayezini  na  mke  wa  mtu  au  mme wa  mtu.

Ni  vema  kujihadhari  ili  kuepuka  kuingia  katika  msukosuko  wa  sheria.  Hakikisha  mwanamke  anapata  talaka  kwa  mujibu  wa  sheria  halafu  wewe  sasa  uendelee  naye  kwa  amani. Usiseme  huyu  si  ameachika  tuu,  hapana,  hakikisha  amepata  talaka.

MWANDISHI   WA   MAKALA  HAYA   NI   MWANASHERIA  NA  MSHAURI   WA  SHERIA  KUPITIA  GAZETI   LA  JAMHURI   KILA  JUMANNE.  0784482959,  0714047241bashiryakub@ymail.com