MAMBO YA MSINGI KISHERIA KUHUSU UMILIKI WA ARDHI WA PAMOJA.

NA  BASHIR  YAKUB- 

Ardhi  inaweza  kumilikiwa  na  mtu  zaidi  ya  mmoja. Inaweza  kuwa  nyumba  au  kiwanja.  Vyote  hivi  vinaweza  kumilikiwa  na  mtu  zaidi  ya  mmoja. Kumiliki ardhi  kwa  zaidi  ya  mtu  mmoja  sio  lazima  iwe  kwa  wanandoa. Inaweza  kuwa  ndugu ,  marafiki ,  kikundi  cha  watu kama  wafanyabiashara, wana  saccos, kikundi  cha  michezo  na  aina  yoyote  ya  kikundi  cha  kimaendeleo.  Umiliki  wa  ardhi  kwa  pamoja  unatofauti  na  umiliki  binafsi  yaani umiliki wa  mtu  mmoja  mmoja. Tutaona  tofauti  hizo   na  mambo  mengine  ya  msingi  kuhusu  umiliki  wa  pamoja.

1.AINA  ZA  UMILIKI  ARDHI.

Kwa  kuangalia  ardhi  katika  mrengo  wa  umiliki   tunaweza  kusema   kuwa  ardhi  humilikiwa  kwa  namna   mbili.  Kwanza  umiliki  wa  mtu  mmoja  mmoja   na  pili  umiliki  wa  pamoja.  Huu  ni  ule  niliosema  kuwa  ni  mtu  zaidi  ya  mmoja.

Umiliki  binafsi  wa  ardhi  yaani  umiliki  wa mtu mmoja  mmoja   unatoa  haki  kwa  mmiliki  huyo   kuitumia  ardhi  bila  kuhitaji  ridhaa  ya  mtu  mwingine  yoyote. Anaweza  kuuza,  kuweka  rehani  kama  dhamana  ya  mkopo, kutoa  zawadi,  kupangisha  na  matumizi  mengine  yoyote  halali.  Atafanya  yote  haya  bila  kuhitaji ridhaa  ya  mtu  mwingine  yoyote.

Hii  ni  tofauti  na  umiliki  wa  ardhi   wa  pamoja.  Katika umiliki  wa  aina  hii   mtu  mmoja  hawezi  kuuza, kutoa  zawadi,  kuweka  rehani  kupangisha  au   kuruhusu  matumizi  ya  ardhi   kwa  namna yoyote ile  bila  ridhaa  ya  wengine.  Kama  ni  wawili  basi  ridhaa  itabidi  itokane  na  wawili  lakini  pia  kama  ni  kumi,  saba  ,  watano  au  zaidi  basi  ridhaa  yao  wote  itatakiwa  kabla  ya  kufanyika  kwa  muamala  wowote ule.

2.    KUUZA  BILA  RIDHAA  YA  WAMILIKI  WENGINE.

Ikiwa  ardhi  inamilikiwa  kwa  pamoja  kwa  maana  ya kumilikiwa  na mtu  zaidi  ya  mmoja  na  ikatokea  kuwa  mmoja  kati  ya  hao  wamiliki  ameuza bila  ridhaa  ya  wengine   basi  mauzo  hayo   yanakuwa  batili  kwa  mujibu  wa  sheria.  Hata  kama wamiliki  wapo  kumi   na  labda  tisa  ndio  waliouza bila  ridhaa  ya  mmoja,  bado  mauzo  hayo  yatakuwa  batili  kwa  kukosa  ridhaa  ya  huyo  mmoja.  Na  ifahamike  hapa  kuwa  ubatili   sio  katika  kuuza  tu  bali  pia  hata  kuweka  rehani,  kupangisha, kutoa  zawadi  na  katika  muamala  wowote  wa  kisheria ambao  utafanyika.

3.  KILA  MMOJA  KUWA  NA  HATI  YAKE  YA  UMILIKI.

Umiliki  wa  pamoja  wa  mke  na mme  kwa  maana  ya  wanandoa  hutakiwa   kila  mmoja  kati  yao  kupatiwa  hatimiliki  yake  inayojitegemea.  Katika  hili  hatimiliki  haipaswi  kuwa moja  bali  kila  mtu  hutakiwa  kuwa na  yake.  Hata  hivyo  hati  hizo  zote  huwa  zinafanana  kimaudhui.  Muhimu ni  kujua   kuwa  mwanaume  anakuwa  na  yake  halikadhalika  mwanamke.

4.   KUANDIKISHWA  KWA UMILIKI  ARDHI  WA  KIKUNDI.

Iwapo  ardhi  inamilikiwa  na  kikundi  basi  umiliki  huo  hutakiwa  kuwa  umeandikishwa  kwa  msajili  wa  hati. Uandikishwaji  huu  ndio  hutoa  haki  ya  kila  mmoja  kuombwa  ridhaa  kabla   ardhi  hiyo   kufanyiwa  muamala  wowote.

5.  KURITHIWA KWA  HAKI  YA  UMILIKI  YA   MMILIKI  ALIYEFARIKI.

Inapotokea  kifo  cha   mmiliki  mmoja  kati  ya wamiliki  wanaomiliki  pamoja  ardhi, basi   haki  yake  ya umiliki  huweza  kurithiwa  na  wale  wanaotakiwa  kurithi  mali  zake.  Wale  wanaotakiwa  kurithi  mali  zake  ni  pamoja  na  wale  aliowaandika  katika  wosia  kama  ameuacha  au kupatikana kupitia  taratibu za  kisheria  za  usimamizi  mirathi.

MWANDISHI   WA   MAKALA  HAYA   NI   MWANASHERIA  NA  MSHAURI   WA  SHERIA  KUPITIA  GAZETI  LA  SERIKALI   LA   HABARI   LEO  KILA  JUMANNE  , GAZETI  JAMHURI   KILA  JUMANNE  NA  GAZETI  NIPASHE  KILA  JUMATANO.    0784482959,        0714047241              bashiryakub@ymail.com

                                           TANGAZO   MUHIMU                                                

VIWANJA     NA     NYUMBA          ZINAUZWA.

·        
WANASHERIA   WETU   WATAKUANDALIA   MIKATABA  YOTE  BURE  NA  KUKUSIMAMIA  MPAKA   MANUNUZI    YAKAMILIKE   BURE.

·        
UHALALI   WA  NYARAKA   NA   UMILIKI   UMETHIBITISHWA  NA                  WANASHERIA  WETU.

·        
UTAPEWA  MTU  WA  KUKUSAIDIA  KUFANYA  TRANSFER   KWA HARAKA  BURE.

·        
IKIWA   UTATOKEA   MGOGORO  NDANI   YA  MWAKA  TANGU  TAREHE  YA       MANUNUZI    UTAPEWA   WAKILI   WA   KUSIMAMIA  MGOGORO    BURE

                                                        0784482959.

 KUONA   BOFYA  HAPO  JUU    MWANZO  WA   BLOG.