JE MNAHITAJI SACCOS, IJUE NAMNA YA KUANZISHA.

NA  BASHIR   YAKUB  -

Niliwahi  kueleza  namna ya  kuanzisha  kampuni   pamoja  na  usajili  wa  jina  la  biashara. Katika  makala  hayo  pia  nilieleza  tofauti  kati  ya   kusajili  kampuni  na  kusajili  jina  la  biashara.  Hii  ilikwenda  sambamba  na  maelezo  ya  tofauti  za  kiuchumi   ya  vyote  viwili.  Ifahamike  kuwa  hizi  zote  ni  njia  za  kisasa  za  kujitafutia  kipato.  Makala  ya  leo  yanaeleza  namna   ya  kisheria  ya  kuanzisha   SACCOS.  

Tutaona  utaratibu  mzima  ambao   unaweza  kupitia  katika  kulifanikisha  hili.  Muhimu  ni  kujua  kuwa  SACCOS  nayo  ni  njia  kati  ya  njia  za  kisasa  za  kujipatia  na  kujiongezea kipato.  Aidha utaratibu  mzima  wa kuanzisha  na  kuendesha  SACCOS   unaongozwa  na  Sheria  namba  6  ya  2013  ya  vyama  vya  ushirika  ambayo  ndiyo  msingi  wa  makala  haya.

1.SACCOS  NI  NINI ?                                                                                                      

SACCOS   ni  kifupi  cha  neno  la  kiingereza  lijukanalo  kama  Saving  And Credit  CO-operative  Society.  Kwa  Kiswahili  kizuri  ni  chama  cha  ushirika  cha  akiba  na  mikopo.  Kwa  faida  tu  ni  kuwa,  kwa  mara  ya  kwanza SACCOS  zilianzishwa  Ujerumani   na  mtu  aitwaye  Fredrick  Taylor.  Sura  ya  SACCOS   aliyoanzisha  Taylor  imekuwa  ikibadilika   kadri  shughuli  za  kijamii  na  kiuchumi  zinavyokua  mpaka  kufikia  aina  ya  SACCOS  zilizopo  sasa.

2.  SACCOS   KIUCHUMI.

Saccos  ni  asasi  ya  kifedha. Ni  muungano  wa  watu  ambao  lengo  lao  ni  kukusanya  fedha  na  kukopeshana  au  kufanya  biashara  moja  kwa  moja  na  kugawana  faida. Taratibu  za  kukopeshana  na  kufanya  biashara  katika  Saccos  hufanywa  na  watu   wenye  msimamo  au  fungamano  linalofanana. Hii  ina  maana wanaweza  kuwa  watu  wanaofanya  kazi  ya  aina  moja kwa  mfano  walimu, wafanyabiashara, wafanyakazi  katika  ofisi  fulani, vijana  wanaoishi  eneo  moja  mtaani, wanawake  walio  katika  eneo  moja,   waumini  wanaosali  katika msikiti  au  kanisa  moja, wakulima,wavuvi, wafugaji, wanakijiji na  watu  wote wa  aina  hiyo.  Watu  walio  katika  mafungamano  ya aina  hiyo  ndio  wanaweza  kuunda  Saccos.

3.  LENGO  KUU  LA  SACCOS.

Lengo  kuu  la  Saccos  ni  kuwa,  ni  ushirika  ambao  lengo  lake  ni  kuondoa  umasikini  na  kuinua  uchumi wa  wanachama  na  jamii  kwa  ujumla.  Hii  ndio  sababu  kubwa  ya  kuanzisha  Saccos.  Ni  kukuza  kipato   kwa  manufaa  ya  kiuchumi .Ni  biashara  ya  kuongeza  kipato  kama  zilivyo  biashara  nyingine  za  uanzishaji  wa  makampuni n.k.

4.  MAMBO  YA KUZINGATIA  KABLA  YA  KUANZISHA  SACCOS.

Kwanza  kabisa  ni  uwepo  wa  hiari  ya  kila  mwanachama. Ni  kosa  kumshurutisha  mtu  kuingia  katika  Saccos. Ni  lazima  kila  anayeingia   afanye  hivyo  kwa  hiari  yake.  Pili  ni  muhimu  wanaoanzisha  Saccos  wakawa  na  matatizo  ya  aina  moja.  Kama  tatizo  ni  ajira   na  Saccos  inaundwa  ili  kukabiliana  na  hilo  basi  yapasa  hilo  ndio  liwe  tatizo  la  wanachama  wote n.k. Kwa  ufupi  wanachama  wawe  ni  watu  wanaoshiriki (share) tatizo.

5.  TARATIBU  RASMI  ZA  KUANZISHA  SACCOS.

( a )  Kwanza  kabisa  hakikisha  hampungui  watu  watano. Yaani  muwe  watu  watano  na  kuendelea. Hii  ni  kwa  mujibu  wa  kifungu  cha  38(1)  cha  sheria  ya  vyama  vya  ushirika.  Hata  hivyo  idadi  hii  ni  kwa  waanzishaji  wa  awali. Hii  ni  kwakuwa  idadi  hasa  inayotakiwa  ni  kuanzia  watu  ishirini. Msajili  wa  vyama  vya  ushirika  atawapa  maelekezo  ya  idadi  kwa  namna  anavyoona  kikundi  chenu.

( b ) Baada  ya  idadi  hiyo  kutimia  mtamfuata  msajili  wa  vyama  vya  ushirika  ambaye  hupatikana  katika  kila  makao  makuu  ya  wilaya  mliyopo. Nenda  makao  makuu  ya wilaya  na  uliza  hapo  utampata. Baada  ya  kusikiliza  maelezo  yenu  msajili ataandaa  mkutao  ambao  huitwa  mkutano mkuu  wa  uanzishaji  ambao  msajili  mwenyewe  ndio  atakuwa  mwenyekiti wake.  Katika  mkutano  huo  itateuliwa kamati  ya  muda  ya  uanzishaji  ambayo  itakuwa  na  wajumbe 5 – 9 akiwemo  katibu, mwekahazina, mwenyekiti  na  wajumbe  wengine.

( c ) Baada  ya  kamati  ya  uanzishaji   kuundwa itakuwa  na  kazi  ya  kushirikiana  na  afisa  ushirika  kuandaa  katiba  za  chama, sera,miongozo, miradi  ya  kiuchumi, taratibu  za  viingilio  na  taratibu  zote  za  uanzishaji na uendeshaji.

( d ) Baada  ya  kazi  hiyo  kukamilika  basi  maombi  rasmi  ya   kuomba  kusajiliwa  yatawasilishwa  kwa  huyo afisa  ushirika  wa  wilaya  yakiambatana  na  nakala  nne  za  sera  za  chama, kidadisi  uchumi, makadirio  ya  mapato  na  matumizi, mikhutasari  ya  mikutano  miwili, na  ada  kama  itakavyoelekezwa  na  afisa  ushirika.

Tutaeleza katika makala  nyingine  umuhimu  wa  SACCOS,   tofauti  za  kiuchumi  kati  ya  SACCOS  na  kampuni na  kipi  bora kati  ya  kuanzisha  SACCOS  na  kampuni.

MWANDISHI   WA   MAKALA  HAYA   NI   MWANASHERIA  NA  MSHAURI   WA  SHERIA  KUPITIA  GAZETI  LA  SERIKALI   LA   HABARI   LEO  KILA  JUMANNE  , GAZETI  JAMHURI   KILA  JUMANNE  NA  GAZETI  NIPASHE  KILA  JUMATANO.    0784482959,        0714047241              bashiryakub@ymail.com

                                           TANGAZO   MUHIMU                                                

VIWANJA     NA     NYUMBA          ZINAUZWA.

·        
WANASHERIA   WETU   WATAKUANDALIA   MIKATABA  YOTE  BURE  NA  KUKUSIMAMIA  MPAKA   MANUNUZI    YAKAMILIKE   BURE.

·        
UHALALI   WA  NYARAKA   NA   UMILIKI   UMETHIBITISHWA  NA                  WANASHERIA  WETU.

·        
UTAPEWA  MTU  WA  KUKUSAIDIA  KUFANYA  TRANSFER   KWA HARAKA  BURE.

·        
IKIWA   UTATOKEA   MGOGORO  NDANI   YA  MWAKA  TANGU  TAREHE  YA       MANUNUZI    UTAPEWA   WAKILI   WA   KUSIMAMIA  MGOGORO    BURE

                                                        0784482959.

 KUONA   BOFYA  HAPO  JUU    MWANZO  WA   BLOG.